Odo z Châtillon (znany także jako Odo z Lagéry) urodził się około 1035 r., prawdopodobnie w Châtillon-sur-Marne. Studiował pod kierunkiem św. Brunona w Reims. Został tam następnie kanonikiem i archidiakonem. Przywdziawszy habit benedyktyński, został przeorem w Cluny. Około 1080 r. jako biskup Ostii otrzymał kapelusz kardynalski. W latach 1084-1085 był papieskim legatem w Niemczech, gdzie jako powiernik Grzegorza VII starał się zakończyć spór o inwestyturę i położyć kres schizmie. Nie zdołał w pełni wykonać tego zadania, jednak wiele osiągnął i umocnił posłuszeństwo wobec papieża. Występował jako niezłomny zwolennik reform gregoriańskich. We wszystkim miał praktyczny wzgląd na potrzeby duszpasterskie.
W marcu 1088 r., po krótkim pontyfikacie Wiktora III (1086-1087) i po sześciomiesięcznym wakansie, obrano go na papieża. Przyjął imię Urbana II. Sytuacja, którą zastał, nie usposabiała do optymizmu. Z dyplomatyczną zręcznością doprowadził jednak do większego umiaru i złagodzenia sporów w polityce krajów europejskich, między innymi w Niemczech, chociaż Henryk IV twardo obstawał przy antypapieżu Wibercie z Rawenny, a jego ugoda z papieżem wydawała się iluzją. W 1098 r. uznał przywilej legacyjny, nadany Rogerowi I. W Hiszpanii poparł rekonkwistę i zaaprobował nową organizację tamtejszego Kościoła. Aragonia, Nowarra i Barcelona stały się papieskim lennem - tak jak normandzka południowa Italia i Sycylia. Spór o inwestyturę także się nieco uciszył, chociaż nie został rozwiązany, a pod względem prawnym miał szanse nawet się zaostrzyć, bo na synodzie w Clermont w 1095 r. uchwalono dla duchownych zakaz składania jakiejkolwiek przysięgi lennej. Papież przewodniczył ponadto synodom w Piacenzy (1095) i w Bari (1098).
Stał się inicjatorem doniosłego w swych rozmiarach i następstwach ruchu krucjat. Posunął także dalej proces centralizacji władzy kościelnej i przyczynił się do zorganizowania Kurii, uformowania tzw. Kamery Apostolskiej i przeorganizowania kolegium kardynalskiego. Popierał ponadto życie zakonne, a także tworzenie kongregacji mniszych. Przez przywileje, których udzielił, mógł również uchodzić za prawodawcę ruchu kanonickiego.
Zmarł 29 lipca 1099 r. Uchodził zawsze za błogosławionego.